1) Context digitaal scheidingsloket en deskundigheid bevordering.
Wat is het digitaal scheidingsloket:
Digitaal Scheidingsloket is een loket om alle informatie voor ouders die gaan scheiden en hun kinderen op één plek te organiseren. Én om ouders en kinderen een luisterend oor/vraagbaak te bieden via de chat met twee deskundige HBO opgeleide professionals.
Dit loket is een samenwerking initiatief van de 11 gemeenten van de Regio Centraal Gelderland
Doelstellingen:
- Preventie en vroeg signalering van complexe scheidingen;
- De-escalatie en normalisering van complexe scheidingen;
- Monitoring van problematiek rond complexe scheidingen
Doelstelling deskundigheidsbevordering door het digitaal scheidingloket:
In de ontwikkeling van het project “digitaal scheidingloket” is opgenomen dat twee dagen deskundigheidsontwikkeling hier een onderdeel van uit maakt. Deze twee dagen vervullen verschillende functies. Enerzijds de toename van inhoudelijke kennis gerelateerd aan scheidingsproblematiek. Maar ook zichtbaar worden in de regio, een gemeenschappelijk systemisch perspectief ontwikkelen, elkaar makkelijker weten te vinden in de casuïstiek en het meer mogelijk maken van strategische samenwerken.
Inhoudelijke doelen deskundigheidbevordering:
- Algemeen en gemeenschappelijk beeld ontwikkelen van wat een systemisch en contextueel perspectief inhoud en concreet betekend voor het werken in gezinnen waar scheiding een rol speelt.
- Algemeen en gemeenschappelijk beeld ontwikkelen wat er onder meta positie wordt verstaan en op welke manier die positie vorm te geven in het werk. Zicht krijgen op parallelle processen die zich af kunnen spelen tussen de gezinnen en de hulpverlenende instanties.
- Hoe ziet de meest gewenste samenwerking eruit als het gaat om complexe scheidingen. Welke mogelijkheden zijn er om dat ook vorm te geven.
- Wat betekent meervoudige partijdigheid en op welke manier geef ik dat vorm in het dagelijks werk. Welke taal gebruik je hierbij, hoe maak je het helder en voelbaar voor de inwoners.
- Inhoudelijk helder beeld van de dynamiek en het proces van scheiden en de betekenis daarvan voor de ouders en de kinderen. Processen duidelijk krijgen met nadrukkelijke aandacht voor: conflict, angst, woede, leefmilieus en het opnieuw vormgeven van een ander leven. Hierbij expliciet aandacht voor de kinderen en de wijze waarop zij aandacht nodig hebben, verdienen in dit proces.
- Welke interventies zijn gewenst in relatie tot het proces waarin het gezin zich in bevindt, hoe ontwikkel je daar vaardigheden en duidelijke positionering vanuit het systemisch perspectief.
- Wat betekend ouderverstoting en welke signalen kan ik daarover opmerken. Hoe interpreteer ik de taal van het kind? Hoe benader ik de ouder die welllicht terecht is gekomen is het demoniseren van de andere ouder. Welke mogelijkheden heb ik om beweging te krijgen en een andere ontwikkeling mogelijk te maken.
2) Inhoud trainingsdag.
Trainingsdag vanuit het Digitaal Scheidingsloket
Tijdens deze dag willen we ons met elkaar verdiepen in wat er in cliëntsystemen gebeurd wanneer de ouders (willen) gaan scheiden. Wat betekent dit voor ieder gezinslid en wat hebben zij nodig aan steun en support om op een zorgvuldige manier om te kunnen gaan met alle stressoren en onzekerheden die bij het scheidingsproces komen kijken?
We hebben zowel aandacht voor wat preventief helpend kan zijn wanneer mensen op het punt staan te willen gaan scheiden of net gescheiden zijn, maar ook komt aan bod hoe eenieder vast kan lopen in het scheidingsproces en wat dit betekent voor alle betrokkenen en het hulpverleningstraject.
In de ochtenden hebben we een programma voor de hele groep. In de middagen zijn er 3 workshops waar je er 2 van kunt volgen. Wanneer je je opgeeft, kan je in dezelfde mail doorgeven welke workshops jouw voorkeur hebben. Daar gaan we zoveel mogelijk rekening mee houden. Tegelijkertijd willen we ook wel voorkomen dat er te veel deelnemers zijn bij de ene workshop en te weinig bij de andere.
Programma; (9.00u tot 16.30u)
9.00u-10.30u: Systeemgericht en contextueel kijken naar de dynamische interactieprocessen bij een scheiding.
We creëren een verdieping op het gemeenschappelijk kader door met een systeemgerichte blik te kijken naar scheidingsproblematiek. We besteden aandacht aan meerzijdige partijdigheid en hoe dat verschilt van onpartijdigheid. Ook gaat het over hoe je voor ieder gezinslid een waarderende bondgenoot kunt zijn, die naast een ieder kan staan en diens perspectief kan leren kennen en erkennen.
Hoe? We starten met een korte theoretische presentatie en doen daarna in tweetallen een opdracht met een oefening over je eigen drijfveren, hoop en overtuigingen wanneer je kennis maakt met een gezin in een scheidingssituatie. We sluiten dit deel van de ochtend af met een terugkoppeling naar de groep over de opgedane ervaring.
10.30u-10.45u: Pauze
10.45u-12.30u: De betekenis en essentie van de term loyaliteit in het werken met ouders, kinderen en familieleden
Je maakt kennis en verdiept je in de verschillende vormen van loyaliteit en hoe die al dan niet die tot uiting kunnen komen in gedrag wat zichtbaar of juist moeilijk zichtbaar wordt tijdens een scheiding. Je ontdekt hoe deze kennis van de loyaliteiten bruikbaar is bij het behouden of weer terugvinden van je metapositie in het contact. Na afloop van dit onderdeel kun je de betekenis van de verschillende loyaliteiten herkennen en erkennen.
Hoe? We beginnen met een korte theoretische uitleg aan de hand van een model. Daarna kijken we met elkaar naar een filmfragment en bespreken we samen wat we gezien hebben en welke betekenis we daaraan geven. We denken met elkaar na over wat we vanuit onze eigen positie kunnen betekenen in het omgaan met de verschillende loyaliteiten. Welke taal is passend? Hoe voelen de verschillende gezinsleden zich door ons gezien en gewaardeerd in wat hun intenties en behoeften zijn?
12.30u-13.30u: Lunchpauze
Workshops van 13.30u- 14.30u en van 14.45u tot 15.45u.
In de middag hebben we 3 workshops. Daarvan kan je er 2 volgen. Denk eraan om je voorkeur door te geven als je die hebt!
Workshop 1: De verschillende stadia van rouw bij een scheidingsproces en het belang van vertragen om escalatie te voorkomen.
Je leert hoe het proces van rouwen, onthechten, afhechten en afscheid nemen in elkaar steekt en hoe je hier in je gesprekken erkenning en taal aan kan geven. Je gaat het effect zien van vertragen en weet hoe je dit kan gaan gebruiken in je contacten met cliëntsystemen.
Het is een interactieve workshop, waarin we met elkaar oefenen in het vinden van helpende en steunende taal bij de verschillende stadia van rouw en waarin we verkennen hoe je jouw intenties zichtbaar kan laten zijn in je woorden en in je houding.
Workshop 2: Toepassen van de meerzijdige partijdigheid
Tijdens deze workshop leer je omgaan met verschillende perspectieven over dezelfde werkelijkheid en hoe je met die perspectieven om kunt gaan in het hulpverleningsproces. Je gaat ontdekken en uitproberen hoe het in jouw werksituatie kan werken en hoe je kunt proberen bewegingsruimte in de gesprekken te creëren.
Werken met meerzijdige partijdigheid helpt je om als werker ook vrij te kunnen bewegen binnen het cliëntsysteem. Je gaat ontdekken hoe je dit kan verwoorden wanneer je met een of meerdere gezinsleden in gesprek bent.
We oefenen in een carrousel, waarbij je de gelegenheid krijgt om te experimenteren met wat je kunt zeggen om aan de verschillende perspectieven aandacht te kunnen besteden. Hierbij wordt expliciet aandacht besteed aan “doubling”.
Workshop 3: Weet hebben van escalatiepatronen en herkennen hoe jezelf onderdeel van het systeem kunt worden.
In deze workshop gaan we aan de slag met reflecteren op je eigen positie wanneer er sprake is van destructieve escalatiepatronen. Meegezogen worden in het patroon ligt altijd op de loer. Hoe herken je tijdig wat er gebeurt en hoe kan je voorkomen dat je je meerzijdige partijdigheid verliest.
We beginnen met het maken van een theoretische onderlegger. Deze leidt vervolgens tot een open dialoog over het effect van escalaties op het functioneren van de verschillende gezinsleden en op je eigen positie binnen het geheel.
15.45u-16.00u: Pauze
16.00u-16.30u: Stil staan bij wat de dag heeft opgeleverd en een gezamenlijke afronding.
3) Voorwaarde deelname.
Deze training dag is bedoeld voor medewerkers van de 11 gemeenten van de Regio Centraal Gelderland. De medewerkers komen in hun dagelijkse werkzaamheden in aanraking met scheidingsproblematiek. Hierbij valt te denken aan:
- Jeugdregisseurs.
- Wijkcoaches
- Schoolmaatschappelijk werkers.
- Ambulant gezinswerkers
- En vergelijkbare functies.
Deelname aan deze training vraagt een hbo-achtergrond vanuit het sociale of agogische kader.
4) Gebruikte literatuur.
- Handboek systeemtherapie (2014), tweede, herziene druk, onder redactie van A. Savenije, M.J. van Lawick , E.T.M. Reijmers.
- Systemisch werken (2018). Een relationeel kompas voor hulpverleners. Red. Anke Savenije, Justine van Lawick, Ellen Reijmers. Amsterdam: De Tijdstroom
- Uit de maalstroom van conflict (2021), een systemische gids voor hulpverleners. Lieve Cottyn. Interactie academie, systemische praktijken.
- Vechten voor je scheiding. (2016) een aanpak voor relationele rouw. Tineke Rodenburg en Leoniek van Maarel. Stili Novi.
- Kinderen uit de knel. (Justine van Lawick en Margreet Visser) een interventie voor ouders, kinderen en hun netwerk verwikkeld in een conflictscheiding. SWP-uitgeverij.
- Onderwaater A. ( 1989). De onverbrekelijke band tussen ouders en kinderen. Over de denkbeelden van Boszormenyi-Nagy en Helm Stierlin. H5. Het individu en zijn gebondenheid. Amsterdam: Swets & Zeitlinger.)blz. 87-102
- Watzlawick, P., Weakland, J.H., Fisch, R. (1974). Meer van hetzelfde, ofwel: wanneer de oplossing zelf het probleem vormt. Uit: Watzlawick, P., Weakland, J.H., Fisch, R. Het kan anders: over het onderkennen en oplossen van menselijke problemen, hfs 3 blz. 51-60. Van Loghum Slaterus, Deventer.
- Watzlawick, P., Beavin, J.H., Jackson, D.D. (1974). De pragmatische aspecten van de menselijke communicatie. H2. Enkele voorlopige axioma’s. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
- Watzlawick, P. (1974). Het kan anders. Over het onderkennen en oplossen van menselijke problemen. H 3. Hoe problemen kunnen worden opgelost. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
- Cottyn, L. (2009). Conflicten tussen ouders na scheiding. Overgenomen uit het Systeemtheoretisch Bulletin, 2009 (XXVII:2). Het LOCK. https://hetlock.nl/wp-content/uploads/2014/05/Conflicten-tussenouders-na-scheiding-Lieve-Cottyn.pdf
- Omer, H. & Wiebenga, E. (2015). Geweldloos verzet in gezinnen. Een nieuwe benadering van gewelddadig en zelfdestructief gedrag van kinderen en adolescenten. Hoofdstuk 1: Geweldloos verzet: Een nieuwe benadering van gewelddadig en zelfdestructief gedrag van kinderen en adolescenten. Tweede druk. Houten: BSL.